Programma

Explosiegevaarlijke omstandigheden die kunnen resulteren in gas- en stofexplosies komen natuurlijk veelvuldig voor in de industrie. En de wetgeving (ATEX) die bedrijven en organisaties een verplichting oplegt om veiligheidsmaatregelen maatregelen te implementeren moet er voor zorgen dat de veiligheid van werknemers, procesinstallaties en infrastructuur op orde is. Maar die wetgeving vertelt niet welke technologie moet worden toegepast voor de explosieveiligheid. Alleen dat de risico’s zo goed mogelijk moeten worden bepaald en, indien mogelijk, geminimaliseerd. Middels: zonering (hazardous area classification), preventie van de vorming van explosieve mengsels, vermijden van ontstekingsbronnen en evaluatie van explosieve volumes. Deze presentatie gaat over de toepassing van explosiedynamica in procesveiligheid. Om inzicht te verkrijgen in de oorsprong van explosiegevaren, de fenomenologie van explosies en de werking van explosiebeveiligingstechnologie. Er bestaan verschillende methoden om explosiegevaarlijke processen veilig te maken. In deze presentatie komen methoden gebaseerd op explosieparameters aan bod. Het dynamisch gedrag van deze explosieparameters als functie van druk, temperatuur, chemische reactiviteit, deeltjesgrootteverdeling en turbulentie wordt uitgelegd op basis van vlamvoortplantingstheorie. Gevolgd door de experimentele bepaling van explosie parameters voor toepassing in het ontwerpen van explosiemitigatie/-beveiliging conform de ATEX-wetgeving.

Een standaard reflex is om na een incident direct nieuwe veiligheidsmaatregelen te treffen om zo het risico op herhaling snel te reduceren. Maar is dat wel altijd nodig of verstandig? En hebben die stapelingen van veiligheidsregels wel een positief effect? En wat zijn de kosten en baten van deze maatregelen? In deze keynote bespreekt Prof. Ira Helsloot zijn onderzoek naar de risico-regelreflex met als uitkomst dat deze ook binnen de procesindustrie een serieus probleem is. Extra maatregelen brengen ook allerlei neveneffecten met zich mee. Ook is er een trend waarbij er steeds meer aandacht en nadruk komt te liggen op het voorkomen van, en het acteren op, arbo-gerelateerde incidenten waarbij de voortvloeiende maatregelen een enorm averechts effect (kunnen) hebben op de procesveiligheid. In recent onderzoek naar incidenten in de procesindustrie stelt Ira Helsloot dat lichte incidenten het grootste leerpotentieel hebben, maar ook dat het verstandig is om incidentonderzoek te prioriteren naar de meest risicovolle incidenten. Ook de procesindustrie moet in ogenschouw nemen dat elke (veiligheids)verbetering een nieuw, wellicht onbekend risico met zich meebrengt. Helsloot stelt dat uit onderzoek ook kan blijken dat er niets gedaan hoeft te worden. Dat staat echter haaks op de risico-regelreflex dat er altijd een verbetering moet zijn.

De voorgenomen wijziging van de Arbeidsomstandighedenwetgeving is inmiddels officieel (besluit 23 januari 2020). In artikel 3.5e is ‘geen andere eisen’ vervangen door ‘geen aanvullende eisen’. In de nota van toelichting is opgenomen dat ‘…Indien er voor een apparatencategorie géén apparatuur of beveiligingsmiddelen beschikbaar zijn (of niet op een redelijke termijn beschikbaar gaan komen), mag afgeweken worden van de principes, bedoeld in artikel 3.5e, onderdeel e, Arbobesluit…’. De NTA 7914 kan als leidraad worden gebruikt voor het beoordelen of, en onder welke randvoorwaarden, niet-ATEX apparaten tijdelijk kunnen worden gebruikt of tijdelijk aanwezig kunnen zijn in zone 2 en/of 22 gebieden. Gerdian Jansen zal u hierover uitgebreid informeren en met u in gesprek gaan.

Explosieveiligheid staat bij FrieslandCampina hoog op de agenda. Recent zijn een aantal sproeidroogtorens aanvullend beveiligd tegen explosiegevaar. Bestaande silo’s worden geanalyseerd op ATEX-risico’s en er loopt een ATEX-programma met een speciale task force om ATEX-aspecten aan te pakken. In deze sessie zal dit programma worden toegelicht en zal er worden ingegaan op de technische aspecten die speciale aandacht vragen. Er is voldoende ruimte voor het stellen van vragen over situaties bij uw eigen installaties.

De afgelopen jaren heeft ISMA het onderzoek uitgevoerd van diverse explosie-incidenten. De meest voor de hand liggende oorzaak bleek soms niet de juiste te zijn. Tijdens deze interactieve presentatie worden enkele van deze incidenten behandeld en wordt u uitgedaagd om mee te denken en mee te discussiëren over wat er gebeurd zou kunnen zijn. Deze sessie geeft u verrassende nieuwe inzichten om op een andere manier naar incidentonderzoek te kijken.

Het op een juiste, en dus veilige, manier installeren van (industriële)kabels in explosiegevaarlijke omgevingen is geen sinicure. Tijdens deze sessie krijgt u inzicht in alle belangrijke zaken rondom de NEN-EN—IEC 60079-14:2014 (specifiek 9.3.1 en 9.3.2 en Annex E1) en hoe deze u kan helpen dit op een veilige manier te doen. U krijgt inzicht in welke kabels ATEX-geschikt zijn en (misschien nog wel belangrijker) welke niet. Tijdens deze sessie wordt er ook aandacht besteed aan de testprocedure van gasdoorlaatbaarheid van kabels volgens Annex E1.

Bent u er zich van bewust geworden dat u volgens het Arbeidsomstandighedenbesluit H3 §2a “Explosieve atmosferen” de gevarenzones van uw arbeidsplaats in kaart moet brengen? En dat u de explosierisico’s beheerst moeten worden met een explosieveiligheidsdocument? Een explosieveiligheidsdocument wordt uiteindelijk pas achteraf opgesteld, waarin ontstekingsmanagement de boventoon voert. Zo wordt het voorkomen van explosieve atmosferen vrijwel onmogelijk, terwijl dit de eerste stap zou moeten zijn volgens het Arbobesluit. Dit laatste kan alleen, als men tijdens het procesontwerp of de aanschaf van installaties rekening houdt met het voorkomen van explosieve atmosferen. ATEX zou een onderdeel moeten zijn in de veiligheidsketen van procesontwerp tot productie. In deze sessie wordt uitleg gegeven hoe je de operationele inspanning ter voorkoming van explosieve atmosferen en beheersing van explosiegevaar kunt reduceren.

In the future more and more of the primary energy supplies will be based on so-called renewable energy sources like wind, solar and maritime ones. Due to geophysics, all these sources are very volatile. To buffer this volatility hydrogen is one of the most promising energy carriers. One major drawback of hydrogen is its high flammability which can cause severe explosions. For many decades hydrogen is used safely in large amounts in the chemical and petrochemical industry. Based on the typical value chain of “green” hydrogen the author explains how far the conventional safety concepts can be used for all the new hydrogen applications and what must be considered from a new perspective. The current status of the international standardization for explosion protection in hydrogen applications is presented and an outlook on future developments is given.