Programma

Explosiegevaarlijke omstandigheden die kunnen resulteren in gas- en stofexplosies komen veelvuldig voor in de industrie. De wetgeving (ATEX) die bedrijven en organisaties een verplichting oplegt om veiligheidsmaatregelen te implementeren moet er voor zorgen dat de veiligheid van werknemers, procesinstallaties en infrastructuur op orde is. Deze wetgeving vertelt echter niet welke technologie moet worden toegepast voor de explosieveiligheid. Alleen dat de risico’s zo goed mogelijk moeten worden bepaald en, indien mogelijk, geminimaliseerd (ALARP). Dit door middel van zonering (hazardous area classification), preventie van de vorming van explosieve mengsels, het vermijden van ontstekingsbronnen en de evaluatie van explosieve volumes. Deze presentatie gaat over de toepassing van risicobeoordeling van waterstoftoepassingen en een van de verbeterde methodes om hier inzicht in te verkrijgen middels de inzet van CFD.

Indien een installatie wordt uitgerust met explosiebeveiliging, eist ATEX 153 dat explosiepropagatie wordt onderzocht via alle in- en uitlaten.De praktijk leert dat isolatiemaatregelen vaak wel worden geplaatst maar door een gebrek aan goede opvolging (bijv. door periodieke controle) de effectiviteit van deze maatregel niet meer gegarandeerd kan worden. Om de opvolging van deze maatregelen beheersbaar te maken, is het aanbevolen om de isolatiemaatregelen zo eenvoudig mogelijk te houden. Een goede optie is om procesmatige maatregelen toe te passen. Dit houdt in dat vlampropagatie en explosiepropagatie kan voorkomen worden door de installatie en het proces zelf. In deze presentatie krijgt u enkele praktische voorbeelden van procesmatige maatregelen om explosiepropagatie te voorkomen. Deze procesmatige maatregelen worden getoetst aan effectiviteit en betrouwbaarheid. Tevens wordt er inzicht gegeven in de nieuwe, nog niet gepubliceerde, technische richtlijn CEN/TR 17838 in verband met het toepassen van procesmatige compartimenteringsmaatregelen.

U heeft een ATEX-applicatie maar waar moet uw kabel aan voldoen? In deze sessie bespreken wij waar uw kabel ten minste aan moet voldoen. Wij geven u inzicht in de constructie, de materialen die gebruikt worden en de minimale vereiste lengte. Welke norm is daar nu precies voor, waar precies staat dit in de norm en wat beschrijft deze exact? Wat zijn intrinsiek veilige kabels en wat zijn algemene eisen?

Met ingang van 1 februari 2020 is de tekst van artikel 3.5e onderdeel e. van het Arbeidsomstandighedenbesluit anders geformuleerd. Voor het gebruik van mobiele apparatuur in gevarenzones heeft de Nederlandse Arbeidsinspectie een gerichte wijze van toezicht opgesteld. Om duidelijkheid te bieden aan de herformulering is door een werkgroep van het ATEX 153 platform de Nederlandse Technische Afspraak NTA 7914 opgesteld. De NTA 7914 heeft een openbare commentaarronde gehad die tot 1 april 2022 liep waarbij eventuele commentaren bij het NEN konden worden ingediend. De definitieve versie van de NTA 7914 wordt in Q3 2022 verwacht.

In deze interactieve sessie zal Gerdian Jansen als lid van de werkgroep een korte toelichting geven op de herformulering van artikel 3.5e onderdeel e. van het Arbeidsomstandighedenbesluit en de doelstellingen en werkwijze van de NTA 7914. Stefan Platteschorre van Maasvlakte Olie Terminal zal aansluitend aan de hand van voorbeelden laten zien hoe Maasvlakte Olie Terminal de NTA 7914 toepast. Tot slot zal Arno Mensink van de Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA) een toelichting geven op de wijze van toezicht door de inspecteurs van de Arbeidsinspectie.

Nu er in de markt steeds nauwkeuriger wordt gezoneerd is het voor de beheersing van het explosierisico van groot belang dat alle ontstekingsbronnen in de zones goed in beeld zijn. In de dagelijkse praktijk zijn daarin vaak tekortkomingen en blijkt het temeer een complex onderwerp. In deze laagdrempelige sessie komen aan de hand van een aantal praktijkvoorbeelden een aantal ontstekingsbronnen aan bod die in de praktijk zomaar te missen zijn. Met behulp van een praktijkopstelling laat Albert onder andere lagervonken ten gevolge van common-mode-stromen in een ATEX-motor zien. Dit ter illustratie van het belang van een goede en volledige ontstekingsanalyse.

Instrumentele beveiligingen conform de SIL-methodiek zijn alleen SIL-waardig wanneer aan alle eisen van de norm (NEN-EN-IEC61511) wordt voldaan. Dikwijls wordt (on)bewust vergeten dat deze eisen meer omvatten dan alleen een verificatieberekening op basis van de faaldata. Een belangrijke eis is het beheer van functionele veiligheid (Functional Safety Management (FSM)). Dit zorgt voor de kwaliteitsborging van het ontwerp tot en met de operationele- en onderhoudsfase. De zwakste schakel gaat hierop in.

Het gebruik van deuren in potentieel explosieve omgevingen, zoals magazijnen voor gas en oplosmiddelen of silo’s, stelt bijzondere eisen aan de veiligheid. Hoe ga je te werk wanneer je een elektrisch bediende deur moet plaatsen in zo’n explosiegevaarlijke omgeving en waar moet een preventieadviseur op letten om een gepast advies te kunnen geven. In deze presentatie wordt onder andere toegelicht hoe Dynaco in aanraking is gekomen met ATEX en hoe zij het aangepakt hebben om een ATEX-snelroldeur als samenstel te laten certificeren. Waarom is dit van belang? Wat is de toegevoegde waarde? Wat (en hoe) kunt u als producent, maar ook als gebruiker, van ATEX-apparatuur hier van leren?

Vanuit de Europese richtlijn ATEX 153 zijn werkgevers wettelijk verplicht om een ATEX zonering aan te geven in gebieden waar explosieve stoffen aanwezig zijn. Deze zone-indeling dient worden opgenomen in het explosieveiligheidsdocument. Het explosierisico wordt vastgesteld op basis van een risico inventarisatie en -evaluatie. Hiermee wordt de link gelegd met de ATEX 114 richtlijn. De ATEX 114 goedgekeurde apparatuur is onderverdeeld in categorieën, die aangeeft in welke zones deze mag worden toegepast, zodat deze apparatuur een explosieve atmosfeer niet kan ontsteken. Maar wanneer ben je nu verstandig aan het zoneren? Of aan het dezoneren? Aan de hand van een aantal praktijkvoorbeelden en stellingen gaan Rolf van Dijk en René Ubbink met u in gesprek over het zoneren en dezoneren van explosiegevaarlijk gebied. Hierbij zal uiteraard ook gekeken worden naar de NTA 7914.

Het beschermen tegen het ontsteken van een explosieve atmosfeer, lijkt op het eerste gezicht niet bijster ingewikkeld. Toch blijkt in praktijk een behoorlijk aantal explosieveilige apparaten niet te beschermen tegen het ontsteken van een explosieve atmosfeer. Het vervallen van beschermingswijzen door onder meer ondeskundig onderhoud en gebruik wordt met regelmaat aangetroffen door inspecteurs van de Nederlandse arbeidsinspectie. Daarnaast eisen omgevingsinvloeden een tol van explosieveilige apparatuur. Zonde, want alle moeite om het risico op ontsteken te beheersen kan hiermee teniet worden gedaan. Onderzoek laat zien dat kennis en deskundigheid bij gebruikers over beschermingswijzen tegen ontsteken veelal tekort schiet en continu toezicht wordt verkozen boven gerichte inspectieprogramma’s. Ontdek tot welke risico’s dit kan leiden en hoe gerichte aandacht kan bijdragen aan het in standhouden van de beschermingswijze tegen ontsteken.

Proactieve veiligheid ontwikkelen: dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Het vereist visie (Vision Zero?), leiderschap en soms het afstappen van vertrouwde gewoonten. Wat betekent dit voor (de aansturing van) de managementsystemen en de cultuur, bijvoorbeeld binnen BRZO-bedrijven? Hoe realiseren we de gewenste veranderingen? Hoe belangrijk is psychologische veiligheid? Wat kunnen we met proactieve leidende indicatoren?